Engelenbergplantsoen 5  

Rijksmonument

Kadastraal nummer: N 1047
Monumenten nummer: 512058
Datum aanwijzing : 14-07-1999


Afbeelding


Schoolgebouw, in 1882 als HBS en Gymnasium gebouwd. De school, met aan de Neo-Renaissance ontleende elementen, staat geheel vrij, aan het Engelenbergplantsoen, tegenover het voormalige stadsziekenhuis de Engelenbergstichting. De hoofdingang is vernieuwd. Een aanbouw onder lessenaarsdak aan de achterzijde valt wegens te geringe ouderdom en gebrek aan monumentale waarden buiten de bescherming. In het interieur is de oorspronkelijke centrale bordestrap in ongeveer 1960 vervangen door een trap in moderne vormgeving, die de hoofdstructuur van het gebouw niet aantast.

Omschrijving
Schoolgebouw op U-vormig plattegrond in drie bouwlagen,onder met Hollandse pannen belegde schilddaken, waarin enkele dakkapellen met vleugelstukken onder fronton.De in bruine baksteen gemetselde gevels rusten op een hardstenen plint en worden afgesloten door een gepleisterde daklijst; cordonlijsten markeren de verdiepingen. De gevels worden regelmatig geleed door lisenen met zandstenen basement en kapitelen, waartussen verticale vensters met roedenverdeling; op de parterre vensters met een halfrond bovenlicht onder zandstenen rondboog, op de verdiepingen rechtgesloten vensters. De tweede verdieping wordt afgesloten door een rondboogfries met mythologische figuren in de boogtrommels. In de oostgevel met hoekrisalieten bevindt zich de entreepartij in de centrale travee. De ingang ligt in een brede portiek met drie rondbogen op bakstenen pijlers met hardstenen basement. De bogen hebben eenzelfde zandstenen omlijsting als de eerder genoemde vensters.
De achtergevel heeft een soberder detaillering; cordonlijsten op consoles scheiden de verdiepingen; de vensters zijn als in de overige gevels. Een hoog opgemetselde middenpartij ritmeert de gevel en bevat op de begane grond een tweede ingang, die toegang geeft tot het trappenhuis. De eindgevels van de noord- en zuidgevel hebben blinde vensters.

Waardering
Het schoolgebouw is van algemeen cultuur- en architectuurhistorisch en stedenbouwkundig belang:
- vanwege de hoge kwaliteit van het architectonisch ontwerp
- vanwege de toegepaste bouwstijl met aan de Neo-Renaissance ontleende elementen
- vanwege de hoge mate van gaafheid van het exterieur
- vanwege de typologie van een negentiende eeuws schoolgebouw
- vanwege de sterk beeldbepalende ligging


Voor de bouw van deze school is een groot stuk van het stadsplantsoen gebruikt. Dit stuk van het plantsoen bevatte de overblijfselen van een van de Bolwerken van de stad alsmede een groot stuk van de stadsgracht. Architect W. Koch (1829-1926) leverde het ontwerp. De voor de bouw aangevraagde rijkssubsidie werd geweigerd waarmee deze HBS de enige door een gemeente opgerichtte HBS in het land is.


Aanvullende afbeeldingen

Oorspronkelijk was het gebouw voorzien van natuurstenen dakkapellen. Foto's uit de jaren dertig tonen deze nog intact. Op enig moment nadien worden de dakkapellen vervangen door houten exemplaren. Tegenwoordig missen de dakkapellen vrijwel allemaal de ornamenten (wangen).



De HBS ca 1912-13. De wijk "Zuid" bestaat nog niet. De HBS had dan ook vrij uitzicht over de landerijen ten zuiden van de stad. Rechts in de afbeelding is het in 1913 in gebruik genomen trein-station zuid (lijn Kampen-Hattem) in aanbouw.