Houten landhuis, gebouwd in 1938 op de restanten van het landgoed Wittenstein.
Het pand is opgetrokken vanuit een rechthoekige plattegrond, met een uitbouw dwars op de nokrichting. De kap eindigt in één wolfseind en één topgevel, terwijl de uitbouw als beëindiging een wolfseind heeft. De gehele kap is met pannen gedekt. Het huis staat op een bakstenen onderbouw, die groter van oppervlakte is dan het huis zelf en hier en daar als terras dienst doet. Het pand heeft één bouwlaag en een verdieping in de kap. De vele vensters zijn verschillend van vorm, formaat en roedeverdeling. Het huis ligt met een aantal bijgebouwen en een lange bakstenen tuinmuur op het vroegere landgoed Wittenstein. In de nog aanwezige lanen en de oude bomen die van het Engelse landschapspark zijn overgebleven is het verleden nog duidelijk herkenbaar.
Bijzonderheden
Het huis Wittenstein is rond 1600 gebouwd als kasteeltje met trapgevels, omgeven door een slotgracht. Door toedoen van de toenmalige bewoner onderging het in 1870 een gedaanteverwisseling. Oude ansichten laten een klassiek aandoend gebouw zien met een streng symmetrische gevelindeling en vier hoekschoorstenen met kappen. Ook dit huis raakte in verval en in 1938 liet de toenmalige eigenaar het slopen en bouwde hij een nieuw huis. Mogelijkerwijs gebeurde dat op de fundamenten van het oude Wittenstein.
Redengevende omschrijving
De resten van het gehele landgoed, park, bomen, bijgebouwen, tuinmuur en fundamenten zijn voor IJsselmuiden van historische betekenis. Bovendien is het gehele terrein van grote landschappelijke waarde. Als enig voorbeeld in IJsselmuiden van een voornaam houten huis, gebouwd in de Engelse landhuisstijl is het gebouw zelf van architectuur-historische betekenis.
Ter ondersteuning zijn tevens beschermd
De parkaanleg van het oorspronkelijke landgoed en de oude tuinmuur.
Toelichting "Het Oversticht"
Terrein van hoge archeologische waarde met sporen van het voormalige huis en de latere havezate Wittenstein. Wittenstein is voor het eerst vermeld in 1595 en lag in de buurtschap Zuideinde, dat deel uitmaakte van de Schoutambt Kamperveen. In 1675 telde het huis acht vuursteden, 8 jaar later waren dat er nog zes. Rond 1880 zijn de grachten gedempt. In 1938 is het huis verkocht en vervolgens gesloopt. Ter plaatse is een nieuw huis gebouwd.
Extra Toelichting
In het zuiden van de gemeente Kampen, op de overgang van het dekzand naar het veenlandschap bevinden zich de restanten van de voormalige havezate Wittenstein. De geschiedenis van het huidige huis Wittenstein gaat terug tot in ieder geval 1595. Behalve het recht van verschrijving in de Ridderschap van Overijssel waren aan de havezate geen bijzondere rechten verbonden. Tot 1811 was 'de zeer aangenaam gesitueerde en van oudsher riddermatige havezate Wittenstijn genaamd, gelegen in 't aangenaamste gedeelte van het Departement van de Monden van den IJssel, anderhalf uur van Elburg en twee uuren van Campen' een aanzienlijk landgoed. Behalve een groot herenhuis met bijgebouwen behoorden ook een 'windkoorenmolen, drie katersteden, hoge en lage landerijen, bossen, enkele lange lanen, mooye wandelingen, een grote moestuin en een zeer goed wassende boomgaard met de beste vruytbomen' tot het goed. Het totale oppervlak van het landgoed besloeg destijds zo'n 45 Rijnlandse morgen (oude landmaat met de hoeveelheid land die in één morgen kon worden geploegd als rekeneenheid = 8.515,79 m2) oftewel ca 38 ha. In de loop van de 19e en aan het begin van de 20e eeuw werd het landgoed steeds kleiner. In 1938 was er nog maar 9 ha over. Eén van de eigenaren was toen het waterschap Kamperveen. Het had de Wittensteinse Allee in eigendom gekregen, onder voorwaarde dat de bomen, de weg zelf en het uitzicht vanaf het Huis in tact bleven. Het oude huis viel in het genoemde jaar ten prooi aan de slopershamer. Op de vrijgekomen plek verrees het huidige houten huis. Sinds 1950 valt het landgoed Wittenstein onder de Natuurschoonwet. De oorspronkelijke aanleg is nog goed zichtbaar in de groenstructuur: de lanen, de parkaanleg met solitaire bomen en een boscomplex.
|
