Uit "Bestemmingsplan Zalk 1996"

Artikel 3.6; Nadere typering te beschermen waarden
Zalk wordt gekenmerkt door een ruimtelijke opbouw waarin de historische ontwikkeling goed herkenbaar is.
Het als "cultuurhistorische waardevol" aangeduide dorpsdeel rondom de Hervormde kerk wordt gevormd door het Kerkplein, de Wilgen, het oostelijk deel van de Brinkweg, het noordelijke deel van de Broeksteeg en het zuidelijke deel van de Burgemeester van Vleutenstraat. Dit deel is voroal van belang vanwege het nog vrij gave bebouwings- en stratenpatroon.
De bebouwing wordt gekenmerkt door een dorps karakter. De meeste panden bestaan uit één boulaag met daarop een schilddak, veelal met wolfseinden. De muren zijn opgetrokken uit rode baksteen, de daken zijn gedekt met riet en een enkele met dakpannen. Typerend voor het karakter, waarin nog duidelijk het kernesdorp is te herkennen, is het losse bebouwingspatroon. Tussen de panden bevinden zich ruimte tussenruimte in de vorm van een boomgaard of (moes-)tuin. De panden staan niet geordend ten opzichte van elkaar, er is geen rooilijn te herkennen en de nokrichtingen zijn verschillend.

Het karakter van de bebouwing is het best bewaard gebleven aan de Wilgen, aan de voet van de Hervormde kerk en aan het Kerkplein richting de Zalkerdijk. Het straatje "de Wilgen" loopt vanaf de Broeksteeg in oostelijke richting naar de voet van de kerk. Het straatje is ongeveerd 3,5 meter breed en wordt aan weerszijden begrensd door afwisselende bebouwing, open ruimtes in de vorm van boomgaarden en (moes-)tuinen, en door hagen. De kerk en de panden in de directe nabijheid vormen een harmonieus geheel, waarbij men sich eenvoudig waant in een ver verleden. De kerk is rond 1974 gerestaureerd, de bestrating en de beplanting zijn keurig onderhouden en de panden en tuinen aan de voet van de kerk zijn zorgvuldig bewaard gebleven. Voor het kerkepad van de Wilgen naar de kerk ademt de sfeer van lang vergeten tijden.
Aan het Kerkplein, richting de Zalkerdijk, staan een viertal panden, van oorsprong boerderijen, die als karakterisitek kunnen worden aangeduid en waarvan er één op de bestemmingsplankaart de aanduiding "te handhaven hoofdvorm" heeft gekregen. De boerderijen staan willekeurig in de ruimte zonder enige ordening ten opzichte van elkaar en vertegenwoordigen elk het typische bebouwingsbeeld van Zalk.

Aan het Kerkplein, dat nu het centrum vormt van het dorp, staan voornamelijk panden uit het eind van de 19e en de 20e eeuw. In de panden zijn een café/cafetaria, een banketbakkerij/kruidenierszaak, een autobedrijf en woningen gevestigd. Over het algemeen zijn dit weinig karakteristieke panden, met uitzondering van de "Schultekamer" op kerkplein 7-9 (de voormalige woning van de Schout, uit het begin van de 16e eeuw) en de voormalige kosterswoning van Kerkplein nummer 18 uit de tweede helft van de 19e eeuw.
Het Kerkplein heeft een besloten karakter. Aan de westzijde zijn de gebouwen tegen elkaar aangebouwd en aan de oostzijde staand de panden strak in één rooilijn met geringe tussenruimtes. Het plein, bestraat met keitjes, is voorzien van een aantal bomen en heeft een parkeerfunctie ten behoeve van de publiekstrekkende functies. Het Kerkplein vormt aldus een bijzonder element in Zalk. De kerk, de Schultekamer en de voormalige kosterswoning sluiten het plein af en geven het plein een bijzondere aanblik.

Van grote waarde zijn de onbebouwde gronden tegen de dijk. Zij zijn van cultuurhistorisch belang en dienen bescherm te worden tegen bebouwing.

Rijks- en gemeentemonumenten
De rijksmonumenten in Zalk zijn de korenmolen op Brinkweg 11, de voormalige pastorie op Kerkplein 20, de Nederlands Hervormde kerk met toren op nummer 22. Gemeentemonumenten zijn de "Schultekamer" op Kerkplein 7-9 en de voormalige kosterswoning op Kerkplein nummer 18.

Panden op de MIP-lijst
Tot voor kort ging de aandacht met name uit naar cultuurhistorisch waardevolle structuren en bebouwing uit de periode voor 1850. In de afgelopen jaren is echter een toenemende belangstelling ontstaan voor de jongere bouwkunst en stedebouw die eveneens het beeld van de stad of het dorp kunnen bepalen. In dat verband is het Monumenten-inventarisatie-project (MIP) van belang. In Zalk heeft reeds een inventarisatie plaatsgevonden, de panden die op de MIP-lijst staan vermeld zijn:
- Brinkweg 8, boederij uit 1853. Een gaaf bewaard voorbeeld van de oorspronkelijke bebouwing van Zalk
- Burgemeester van Vleutenstraat 18. Gereformeerde kerk uit 1840 die van architectuurhistorisch belang wordt geacht vanwege de goede hoofdmassa, detaillering en gaafheid (waterstaats-klassicisme)
- Kerkplein 1. Een woonhuis met smederij uit 1930. Een zeldzaam en gaaf voorbeel van een woning met bijbehorend bedrijf uit het interbellum. Van economisch-historisch en architectuur-historische betekenis.
- Kerkplein 18. Een voormalige kosterswoning uit de 2e helft van de 19e eeuw. Een pand met architectonische waarde en van historisch belang voor de gemeente.
- de Wilgen 2. Een van de weinig redelijk gaaf gebleven kleine boerderijtjes in de gemeente.